2 Eylül 2016 Cuma

KARPUZ - KARPUZ KABUĞU - KARPUZ ÇEKİRDEĞİ






İçerdiği bitkisel besinler: ‘cucurbitacin-E’, ‘citrulline’ ( böbreklerde ‘arginine’ oluşturur), ‘likopen’, ‘beta-karoten’, elektrolitler ( Na, K), mineraller (Mg, Zn,  Fe, Mn, Cu ), vitaminler ( A, B, C, E), protein  v.b


Sağlığığa yararları:


·        Antibiyotiklere dirençli bir çok hastalık yapıcı etkenlerin tedavilerine destek verir.
·        Vücudumuzda oluşan,  doku ve organlara zarar veren, kanser dahil, bir çok hastalık yapıcı, oksijen içeren zararlı maddelere karşı koruyuculuk, antioksidan etki ( likopen, beta-karoten, C vitamini, çinko  v.b).
·        Bağışıklık sistemini kuvvetlendirir
·        Hafızayı, dikkati artırır 
·        İnmelerden (felç) bir düzeyde korur
·        Derideki kırışıklıkları, ergenlik (akne) sorunlarını azaltır, saç, tırnak gelişimlerinde yer alır
·        Şişman (obez) kişilerde yağ hücrelerinin yağ sentezlemesini azaltır
·        Yaşa bağlı göz bozukluklarını önleme ve gelişimini yavaşlatmada (sarı leke) yararlı
·        Barsakları çalıştırır (laksatif etki)
·        Barsak parazitlerini öldürür
·        Alkole bağlı karaciğer, sinir sistemi bozukluklarını engelleyici
·        Parkinson hastalığına bir düzeyde etkili
·        Karaciğer iltihabı (hepatit) sarılık iyileşmesini sağlar
·        Böbrek taşları, kum, idrar yolu iltihaplarının tedavilerinde yer alır
·        İdrar söktürücü           
·        Damar sertliğine
·        Kalp hastalıklarına bağlı ğöğüs ağrılarına iyi gelir
·        Yüksek tansiyonu, sistolik tansiyonu, indirger
·        Romatizmal hastalıklar, adele ağrılarına aspirin ,ibuprofen gibi etkili
·        Allerjik astım
·        Tip 2 şeker hastalıklarına bir düzeyde yararlı
·        Büyüme hormonu salınımı sağlar
·        Prostat büyümesinin tedavisinde kullanılır
·        Kan kanseri dahil, lenfoma, beyin (glioma), ağız, yemek borusu, akciğer, göğüs, pankreas, yumurtalık, rahim ağzı, prostat, kalın bapırsak, rektal kanserler, fibrosarkom oluşmalarını , mitoz evrelerini durdurarak,  tedavilerine destek vererek, başka dokulara atlamalarını (metastaz) yavaşlatarak etkili olur.
·        Kısa barsak sendromu
·        Çöliakı
·        Radyasyona bağlı barsak zararları bir düzeyde düzeltir
·        Terlemeyle kaybolan su, elektrolit, mineralleri yerine koyar          
·        B vitaminleri ( B1,B2,B3,B5,B6,B7,B9), betain içerir
·        Citrulline böbreklerde arjinin yapımı sağlar, arjinin NO (nitrit oksit) yapımıyla damarları genişleterek tansiyon düşürücü etki yanında erkek üreme organlarına az da olsa bir düzeyde destek verir
·        Organizmanın minimum citrulline gereksinimi 1.5g/gün. Bazı faktörlerin etkisiyle: yaş, stres, metabolik hastalıklar gereksinimleri  9 grama kadar çıkarabilir.
·        Sperm artışı sağlar
·        150 gr karpuzda 250 mg citrulline bulunur.
·        Amonyak döngüsünü, laktik asit birikmesini azaltır
·        24 tane karpuz çekirdeğinde 1gr protein var, beslenme yetersizliklerine destek vermekte
  


·        100 tane çekirdekte bir ile iki mg kadar demir ve çinko bulunur.
·        100  gr kırmızı karpuzda 5 ile 325 mikrogram beta-karoten 
·        100 gr kırmızı karpuzda  2 ile 6.7mg likopen bulunur, günlük  gereksinim ortalama 30 mg’dır.
·        Sarı karpuzda daha fazla likopen bulunur







·        1.5 litre karpuz suyu içenlerde 3 haftada kandaki arjinin düzeyi %22 artar.








·        150 gr karpuzda 0.75 gr lif bulunur, günlük gereksinim  3-4 gramdır.




  
YAN ETKİLER

  •   Akşam tüketilen karpuz ve karpuz çekirdeği bazılarında 48 saat kadar sürebilen baş ağrıları yapabilir, migreni tetikliyebilir.
  • Soyulmamış karpuz çekirdekleri apandisit yapabilir.
  • Tansiyon ilacı kullananlarda, tansiyonun fazla düşmesine yol açabilir.
  • arjinin uçuk oluşumunu artırabilir
  • Şizofrenilerde negatif etki yapabilir
  • Fazla kullanma gebelerde, emziklilerde  zararlı olabilir
  • Glisemik endeksi 75’ dir
  • 100 gr karpuz 5 gr früktoz içerir 
  • Kalorisi yüksektir:
  • 100 gr karpuz 30 kaloridir
  • 100gr karpuz çekirdeği 600 kaloridir
  • Karpuz mikroplar, zararlıları öldürücü zehirler, renklendirmek için katılan boya maddeleri v.b  nedeniyle zehirlenmeye yol açabilir
  • Allerjiye neden olabilir. Çok ender olmakla beraber, saman nezlelilerde ‘ oral allergy syndrome’u : , dudaklarda, ağızda, dilde şişme, boğazda ve kulaklarda kaşıntı yapabilir.
  • Polen allerjisi , kronik iltihabi barsak hastalığı olanlarda dikkatli olmalı.




     ·        Karpuz 10-16’C de en fazla iki  hafta saklanmalı.  
·        Kesilmiş karpuz, buz dolabında, kapalı cam kutularda  saklanmalı 3 en çok 5 gün içinde tüketilmeli
·        Karpuz kesildikten sonra, buz dolabında, 2’C da 7 gün bekletildiğinde ‘likopen’ belirgin düzeyde azalır
·        Karpuz kabuğu, karpuz, karpuz çekirdeği aç karnına yenmeli



Karpuz kabuğu




·        Karpuz kabuğu cucurbitacin-E ve likopenden daha zengindir.
·        Kabuklar rendelenerek tüketilebilir



                   




·        Turşu, reçel olarak   da kullanılır  ( turşusu prostat büyümesi için
kullanılmakta )



       


  
Böbreklerinde sorun olanlar ( taş, idrar yollarında kum, iltihap) için çay:
Gerekli Malzemeler:

·        40 gr (iki çorba kaşığı dolusu) natürel, taze karpuz çekirdeği
·        1 litre su
·        Parçalar halinde kesilmiş 150 gram karpuz

Hazırlanışı:

1.     Bir litre su kaynatılır
2.     Çekirdekler havanda dövüldükten sonra, kaynamış suya eklenir, yarım saat pişirilir
3.     Ateş söndürülür
4.     Bir saat soğumağa bırakılır
5.     Süzülür
6.     Karpuz süzgeçten geçirilir, süzülen suya karıştırılır
7.     Ağzı kapalı cam şişe veya kavanozlarda buz dolabına konur
8.     Sabah oda ısısında ılıtılır
9.     Kahvaltıdan ½ saat önce ve ½ saat sonra olmak üzere  iki günde içilir
10.    Sonuç alınana kadar her hafta devam edilir. 




SONUÇ:

Karpuz kabuğu, karpuz, karpuz çekirdekleri bir çok hastalığın korunma ve tedavisinde çok yararlı  fitonutrientler :’cucurbitacine-E, ‘citrulline’ ‘likopen’’ beta-karoten’ A, B vitaminleri, C vitamini, elektrolitler, mineraller v.b içermekle beraber bunların  RDI’si ( günlük alımları önerilen dozlar) çoğunlukla   gerekenin  %2 ile %4’ü kadardır.


Karpuz kabuğunda fazla düzeylerde bulunan cucurbitacine-E nin özellikle kanser oluşumu, gelişimi, başka dokulara atlamasını önlemesi bakımından oldukça yararlı. Çinko, D vitamini gibi STST-3 sinyal yolağını inhibe ederek yardımcı lenfosit Th17 sentezini , IL17 oluşumunu engelliyerek bir çok hastalık ve maliyniteyi önliyebilmekte.


Karpuz kabuğunun yerel olarak sürülmesiyle cilt kırışıklarının azalabilmekte, ergenliklerin, deri mantarlarının tedavisine destek olabilmekte.

KAYNAKÇA



  • Sun CH et al. Inhibitory effect of cucurbitacin-E on pancreatic cancer cells growth via STAT-3 signaling. Journal of Cancer  Research and Clinical Oncology. 136(4):603-610, 2010
  • Thipupavukkarasu P. Screening of antimicrobial effect in watermelon (citrullus sp.) Journal of Biology Science. 10:682-685,2010
  • Abdelwahab SI et al. Anti-inflammatory activities of cucurbitacin E isolated from citrullus lanatus var.citroides: Role of reactive nitrogen species and cyclooxygenase enzyme inhibition. Fitoterapia, Volume 82, Issue 8, December 2011, pages 1190-1197.
  • Altas S. Et al. Protective effect of Diyarbakir watermelon juice on tetrachloride-induced toxicity in rats. Food and Chemical Toxicology. Vol 49 (9):2433-2438, 2011.
  • Collins JK et al. Watermelon  consumption  increases plasma arginine concentrations in adults. Nutrition 23(3):261-266,2007.
  • Lakshmi AJ. Nutritional potential, bioaccessibility of minerals and functionlity of watermelon ( citrullus vulgaris) seeds. LWT-Food Science and Technology . 44(8):1821-1826,2011.
  • Tlili I et al. Bioactive compounds and antioxidant activities of different watermelon cultivators as affected by fruit sampling area. Journal of Food Composition and Analysisi. 24(3): 307-314, 2011.
  • Pande TK et al. Watermelon poisoning. Postgrad Med J. 78:124-125,2002.
  • Green MA et al. An outbreak of watermelon-born pesticide toxicity. Am J Public Health. 77(11):1431-1434,1987.
  • Cormio l et al. Oral L-citrulline supplementation improves erection hardness in men with mild erectile dysfunction. Urology. 77(1):119-122,2011.
  • Dr.Bhimu Patil . Watermelon May Have Viagra-effect. Texas A&M University. Watermelon May have Viagra –effect. ‘Science Daily. 1 july 2008. <www.sciencedaily.com/releases/2008/06/080630165707.htm>

13 Temmuz 2016 Çarşamba

CANLI AŞILAR ve GÜNEŞ




  • Kızamık,
  • Kızamıkcık,
  • Kabakulak,
  • Su çiçeği,
  • Çocuk felci (Sabin),
  • Rotavirus,
  • B:C:G (verem),
  • Sarı humma,
  • ağız yoluyla uygulanan Tifo, Kolera aşıları
  • Burun spreyi şeklinde canlı Grip aşısı v.b  Canlı Aşılardır



Temmuz-Ağustos aylarında aşı uygulanan bireyler saat 10.30 ile 16 arasında ,en az 2 hafta mümkünse 3 hafta güneş banyosu yapmamalılar.



   Güneş banyoları aşılananlarda koruyuculuk ( antikor) oluşmasını bir düzeyde azaltmakta, bu azalma %40 oranına kadar ulaşabilmektedir.  



Aşılanacak çocuklara koruyucu olarak ağrı kesici ( analjezik), ateş düşürücü(antipiretik) verilmesi aşının koruyuculuğunu ( antikor yanıtını) azaltmaktadır.



Koruyucu olarak verilen ateş düşürücüler, ateşe bağlı havale (konvülzyon) geçirmeyi çoğu kez önleyememektedir. 


Viral enfeksiyonlar seyrinde ateş düşürücüler virüs saçılımı artırmakta, hastalıktan koruyuculuğu (antikor oluşumunu) azaltmaktadır.  
 

Ateş düşürücü ilaçlarla grip hastalığı ortalama 3.5 gün uzamakta.

KAYNAKLAR
  •  Shadrin AS. Marinich IG. Taros İ Y. Experimental and epidemiological estimation of seasonal and climato-geographical features of non-spesific resistance of organism to influenza. J Hyg Epidemiol Microbiol Immunol. 1977;21(2):155-161.
  •  
  • Gombart A. The vitamin-D antimicrobial peptide pathway and its role in protection against infection. Fut Microbiol. 2009;4,1151. 
  •  
  • Yalçın S S. Gümüş A. Yurdakök K. Prophylactic use of acetaminophen in children  vaccinated with diphteria-tetanus-pertussis . World J Pediatr .2008;4:127-129.
  •  
  • Prymula R. Siegrist CA Chlibek R et al. Effect of prophylactic paracetamol administration at time of vaccination on febrile reaction and antibody responses in children: two open-label, randomised controlled trials. Lancet 2009;374:1339-1350.    
  •  
  • Dr. Mackowiak .Anti-fever Drugs May prolongFlu. Pharmacotherapy. 2000; 20: 1417-1422


23 Şubat 2016 Salı

ÇİNKO ve KARACİĞER






Çinko karaciğer yapısı ve fonksiyonları için esansiyel bir elementtir.

 Karaciğer hastalıklarında genelde düşük olan serum çinkosu, çinko alımına farklı yanıtlar verir:

a)  serumda ‘yükselir ‘yanıt veren’
b) ‘değişmez ‘durağan’
c) ‘düşük ‘yanıt vermeyen’.   



Serum albümini ≥4.0g/dl olanlarda, çinko alımıyla serum çinkosu artar, karaciğer fonksiyonları ve patolojisi düzelme gösterir.  
 
Akut viral ( A,B,C,D,E)  hepatit, kronik viral  (B,C,D,E) hepatit, karaciğer sirozu, hepatokarsinomada çinko ve selenyum düşük, bakır/çinko ( Cu/Zn) oranı yüksek bulunmakta.
    
 
Çinko,  interferon alfa 2a ve Pegyl interferonla sinerjik etki yapar, transaminazları (ALT, AST),  karaciğerin demir yükü ferritini, serum tip IV kollajeni, karaciğer kanser hücrelerinin çoğalmalarını sağlayan  TIMO-1’i (tissue inhibitors of metalloproteinase) azaltır, antienflammatuar, antifibrotik etki sağlar.
Kronik  olgularda adele  kramplarına bağlı ağrıları  hafifletir.     

 
Sarılık:




 Ağız yoluyla verilen çinko, beta glüküronidazı inhibe eder, bilirubinin enterohepatik dolaşımını engeller, non-konjüge bilirubini belirgin azaltır.


Anne sütüne bağlı yenidoğan sarılıkları, Criggler Najjar sendromu,  safra taşlarından korunmada, Gilbert sendromunda çinko sarılığa etkilidir

 
Alkolik karaciğer:



Çinko:
·       Etanolün artırdığı P4502E I aktivitesini, oksidatif stresi, Fas/FasL aracılığıyla tetiklenen apoptozu süprese eder.
·       Alkol dehidrogenaz aktivitesini artırır.
·       Akut, kronik alkol alımının karaciğer ve merkezi sinir sistemine zararlı etkilerini azaltır.

 
Alkolik sirozda, klirens azaldığından, plazma metionin düzeyleri yüksektir.

Metionini  S-adenozilmetionine (SAM) dönüştüren metionin adenoziltransferaz (MAT) enzimi, oksidatif stresle ve glutatyon tükenmesiyle azalır.

SAM, antioksidandır, mitokondrial fonksiyonların devamlılığını, TNF’yi  azaltıp, glutatyon yapımını artırarak sağlar.

 Metionin siklusuna metil eki veren ‘betaine’ de hücreleri oksidatif stresden korur.
Transmetilasyon yolunda SAM, S-adenozilhomosisteine (SAH) dönüşür.

Karaciğer hastalıklarında SAM azalır, SAH artar.

 
SAH, hepatositleri TNF’nin endüklediği  hepatotoksisiteye hassas kılar, homosistein, karaciğer yağlanmasını tetikler.

 
‘Betaine’ homosisteinin, metionine dönüşümünü kolaylaştırır, SAH ve homosisteini azaltır.
‘Betaine’ metiltransferaz  bir çinko metalloenzimidir.
Çinko bu enzimi aktive ederek, karaciğeri yağlanma ve fibrozdan korur.

Ansefalopati:




Akut, kronik karaciğer hastalıklarında , patogenezinde amonyağın önemli bir rol oynadığı, geri dönüşümlü nöropsikiyatrik bir sendromdur.

Nitrojen metabolizmasında  ornitin karbamil transferaz, glutamin sentetaz çinko bağıntılıdır.

 
Çinko kanda amonyağı, kan likör seddinin geçirgenliğini azaltır,
beyni serbest radikallerden korur.
Nörotransmiterlere   (gamma aminobütirik asit, norepinefrin v.b) etkiyle psikometrik testlerde, portal sistemik ansefalopati endekslerinde geçici düzelme sağlar.

 
Subakut, fülminan karaciğer yetmezlikli hastalarda serum çinko düzeyleriyle, karaciğer disfonksiyon göstergeleri bilurubin, protrombin zamanıyla ters bir bağıntı gözlenir.

 
Hepatosellüler karsinoma:



Kronik karaciğer hastalarının önemli bir komplikasyonudur.
 HBV, HCV, alkolik karaciğer risk faktörleridir.

 
Patogenezde çinko eksikliği önemli rol oynar. Çinko düzeyi düşük olanlara göre, normal olanlarda yaşam süresi belirgin daha uzun bulunmakta.
 

Wilson


bakır metabolizması bozukluğuna bağlı karaciğer, beyin, kornea ve böbrekte kronik dejeneratif  değişikliklere yol açan, otozomal ressessif, herediter  bir hastalıktır.
 
 Çocukluk çağında, transaminazların artışıyla, asemptomatik bir karaciğer hastalığı olarak başlar, zamanla siroza dönüşür.

 
Kayser Fleisher halkası tanıyı destekler.





Daha ileri yaşlarda, ekstrapiramidal belirtilerle, merkezi sinir sistemi tutulumu gösterebilir.
 
Tedavide kullanılan d-penisillamin, trientin  depolanan bakırın idrar yoluyla atarlar.
Çinko, oluşturduğu metallotioneinlerle bakırın barsaktan emilimini önler, tükrük, gastrik ve gastroentesinal sıvılarla , feçes aracılığıyla  atılımını sağlar.
 
Çinko ile erken tedaviyle, bazı olgularda, Kayser Fleischer halkası kaybolur.

Tedavi: elementel çinko
<6 yaş: 25 mg x 2 / gün
7-16 yaş: 25mgx3 /gün
> 16 yaş 50 mg x 3 /gün


Hemodializlilerde Hepatit B aşısı:
Hemodiyalizlerde HBV aşısına antikor yanıtı, serum çinko düzeyleriyle bağıntı gösterir.
Normal  çinko homeostazisi sağlanan olguların  %50 sinde koruyucu düzeylerde antikor yanıtı oluşur.
 
İlaçlar: çinko,  lityum, halotan , asetaminofen v.b zehirlenmelerden karaciğeri korur.

Elementel çinko dozları:

Akut viral hepatit  20-30 mg/gün
Kronik hepatit 20-30 mg/gün
polaprezinc (L-Carnosine): 150mg/gün ( Zn:75mg)
Ansefalopati : 45-120 mg/gün çinko sülfat  ( 11-30 mg elementel)
Otoimmün hepatit ( 1mg/kg gün)
 Yenidoğan sarılığı, Criggler Najjard (1 mg/kg/gün).



  •  Ozbal E. Helvacı M. Kasırga E. Akdenizoğlu F. Kızılgüneşler A. Serum zinc as a factor predicting response to interferon-alfa2b therapy in children with chronic hepatitis B: biol Trace Elem res.: 90(1-39: 31-8, 2002.  
  • Kalkan A. Bulut V. Avcı S. Çelik I. Bingöl N K. Trace elements in viral hepatitis.           J Trace Elem Med Biol. 16 (4):227-30,2002.
  • Lin C C. Huang J F. Tsai Y. Huang T L. Selenium , iron, copper, and zinc levels in serum patients at different stages of viral hepatic diseases. Biol Traca Elem Res. 109(1): 15-24,2006.
  • Nagamine T. Takagi H. Takayama H et al. Preliminary study of combination therapy with interferon alfa and zinc in chronic hepatitis C patients with genotype 1b. Biol Trace Elem Res. 75(1-3:53-63,2000.
  • Himoto T. Hosomi N. Nakai S et al.: Efficacy of zinc administration in patients with hepatitis C virus-related chronic liver disease. Scand J Gastroenterol. 42(9): 1078-87, 2007.
  • Murakami Y. Koyabu T. Kawashima A et al. Zinc supplementation prevents the increase of transaminase in chronic hepatitis C patients during combination theray with pegylated interferon alpha-2b and ribavirin. J Nutr  Sci Vitaminol (Tokyo), 53(3):213-18,2007.   
  • Moriyama M. Matsumura H. Fukushima A et al. : Clinical significance of evaluation of serum zinc concentrations in C-viral chronic  liver disease. Dig Dis Sci. 51(11) : 1967-77, 2006.
  • Snuchi M. Hiroshi H. Hitomi N et al. Zinc supplementation improves the  outcome of  chronic hepatitis C and liver cirrhosis. J Clin Biol Nutr.  45(3):292-303,2009.
  • Takahashi M. Saito N. Higashimoto M. Hibi T.: Possible inhibitory effect of oral zinc supplementation on hepatic fibrosis through downregulation of TIMP-1. Hepatol Res. 37(6): 405-9, 2007.  
  • Ishikawa T. Can zinc enhance response interferon therapy for patients with HCV-related liver disease. World J Gastroenterol. 18(25): 3196-3200,2012.
  • Marcellini M. Di Ciommo V. Callea F et al. Treatment of wilson’s disease with zinc from the time of diagnosis in paediatric patients. J Lab Clin Med . 145(3):139-43,2005. 
  • Arnon R. Calderon JF. Schilsky M. Emre S. Shneider BL. Wilson disease in children : serum aminotransferase and urinary copper on triethylene tetramine dihydrochloride (trientine) treatment. J Pediatr Gastroenterol Nutr.   44(5):596-602,2007.
  • Ramadori G, Keidi e, Hütteroth T et al.: Oral zinc in Wilson disease- an alternative to D-penicillamine : Z gastroenterol 23(1): 25-9, 1985.
  • Pala Ö. Bayülkem K. Treatment of Wilson’ disease with oral zinc sulphate. Haseki Tıp Bül. 31(4):385-88,1992.
  • Pala Ö, Bayülkem K.: Karaciğer ansefalopatisi ve klinik EEG. Haseki Tıp Bül. 27(1) :24-29,1989.
  • Chetri K. Choudri G. Role of trace elements in hepatic encephalopathy: zinc and manganese. Indian J Gastroenterol. 22 suppl 2:S28-30,2003.
  • Bresci G. Parisi G. Banti S. : Management of hepatic encephalopathy with oral zinc supplementation. Eur j Med.: 2(7) : 414-6, 1993.
  • Kang Y J. Zhou Z.: Zinc prevention and treatment of alcoholic liver disease. Mol Aspects Med.: 26(4-5): 391-404, 2005
  • Brave A. Khan R. Marsano L et al. Treatment of a alcoholik liver disease. Ann Hepatol. 7(1) .5-15,2008.   
  • Machado M V. Cortez-Pinto H. Insulin resistance and steatosis in chronic hepatitis C.  Ann Hepatol. 8 (1 suppl):S67-S75,2009.
  • Hotamisgil G S. Inflammation and Metabolic disorders. Nature.  444 (7121):860-7,2006.
  • Vitek L. Carey M C. Enterohepatic cycling of biluribin as a cause of’black’ pigment gallstones in adult life. Eur J Clin Invest. 33(9):799-810,2003.
  • Vitek L. Muchova L. Zelenca J et al. The effects of zinc salts on serum bilirubin levels in hyperbilirubinemic rats. J Pediatr Gastroenterol Nutr. 40(2):135-40,2005.
  • Mendez Sanchez N. Roldan-Valadez E. Flores M A et al. Zinc salts in vitro and inhibit enterohepatic cycling of bilirubin in hamster. Eur J Clin Invest. 31(9):773-80,2001.
  • Mendez Sanchez N. Martinez N. Gouzalez E et al. Zinc sulphate inhibits the enterohepatic cycling of unconjugated bilirubin in subjects with Gilbert syndrome. Ann Hepatol. 1(1):40-3,2002.
  • Grüngreift K. Reinhold D. Zinc and the Liver. Zinc in Human Health. 473-492. L,Rink (Ed). IOS Pres, 2011.