ÇİNKO ve GEBELİK

Gebelik seyrinde günlük çinko gereksinimi belirgin artar.

Serum çinkosu, fizyolojik olarak, hemodilüsyon, hipoalbüminemi, hormonal değişiklikler, fetusa aktif transportla bağlı, 22. haftaya kadar azalır,  aynı düzeyde kalır.

Serum çinkosunun  birinci ve ikinci trimenonlarda  70 mg/dl, üçüncü trimenonda 60 mg/dl’ sınırında olması normal.

Genelde çoğu kez bu değerlerin altında bulunmakta.   

 Çinko, fitat, lifli, kalsiyumdan  zengin gıdalar, inek sütü,  yüksek dozda demir kullanımı, gastrointestinal hastalık,  viral veya bakteriyel enfeksiyon, plasental  taşınma, sigara, alkol, akut maternal enfeksiyon, akut stres, ağır egzersiz,  bazı ilaçlar ( proton inhibitörleri v.b), saç boyaları, şampuanlar, elektrikli saç aletleriyle sekonder azalır.

 Serum çinkosuyla birlikte, kan lökositleri, bağıntılı olarak fetal lökosit çinko düzeyleri de etkilenir.

 Çinko eksikliği, fetal büyüme ve konjenital anomaliler yanında, enfeksiyonlara yatkınlığı da artırdığından, gebelikten önce ve erken evrede, çinko düzeyleri çok önemlidir.

Annede çinko eksikliği, normalden fazla saç dökülmesi, cilt problemleri (dermatitler, akne v.b), tırnak bozuklukları, iştahsızlık,  halsizlik ,anemi, enfeksiyonlara yatkınlık yapar.

Gebede çinko eksikliğinin neden olabileceği etkiler

·        Plasentada dekolman

·        Travayın uzaması

·        Uterus ruptürü

·        Erken membran ruptürü

·        Atonik kanamalar

·        Preeklampsi

·        Lenfoid doku, nötrofil disfonksiyonu

·        Gamma globulin yapım azalması.

Fetusta  çinko eksikliğinin neden olabileceği etkiler

·        Ölü doğum

·        Spontan abortus

·        Preterm, LBW

·        Konjenital malformasyonlar

·        Teratojenik etki

·        Fetal distres

Konjenital malformasyonlar

• Anansefali
• Nöral tubuler defekt
• Sakral agenezis
• Serebellum, serebrumda büyüme ve matürasyon yetersizliği
• Teratomlar
• Kurt ağzı, Tavşan dudağı
• Polidaktili, sindaktili

Kemiklerde bozukluklar:

·        Baş kemikleri

·        Omurlar, kaburgalar

·        Uzun kemikler, parmaklarda yapışıklık veya aplazi,

·        Mikrognasi

·        Damak yarığı

·        Yumru ayak

Patogenez :

                       

a) Timidin kinaz yetersizliğinde timidin DNA’ya yeterince enkorpore olamaz.: defektif DNA

b)Nestin nöral kök hücrelerde ve genç nöronlarda yer alan filamantöz bir proteindir. Çinko eksikliğinde nöroanatomik bozukluklar ve davranış anomalilileri

c)Oksidatif strese karşın metallotionein  MT-I ve MT-III yapılamaz

d) Ağır çinko eksikliğinde, nükleik asit ve protein sentezinde, hücre büyümesi, morfogenez ( embriyonal doku farklılaşması) etkilenir, anormal tubulin polimerizasyonu sonucu  hücre motilite ve gelişiminde azalma, kromozomal defektler, aşırı hücre ölümleri, hücre mambranlarında aşırı lipid peroksidasyonu gelişmesi, teratojenik etki .

Yenidoğan

• Neonatal asfiksi
• Respiratuar distres sendromu
• Neonatal sepsis
• LBW
• Yenidoğan sarılığı
•   Çinko, enterohepatik non konjüge bilirubin dolaşımını azaltır
• Nörobehavioral  gelişme geriliği.  

Annenin çinko düzeyi ile gebelik komplikasyonları arasındaki bağıntı ile ilgili, hayvan çalışmalarında fetal büyüme geriliği ve malformasyonlar arasında tam bir bağıntı bulunmasına karşın, insanlarda yapılan çalışmalar arasında tam bir konsensüs bulunmamakta.

Tamura T, Goldenberg RL (1996),  anne çinko düzeyi ile fetal büyüme arasında anlamlı bağıntının, 1977 ile 1994 yılları arasında yapılan 41 çalışmadan 17’sinde  bulunduğunu bildirdi. 

Gestasyonel çinko eksikliğinin yenidoğanlara immünolojik etkileri

İlk jenerasyon  (Fare ve Rhesus maymunları)	Diğer jenerasyonlar (Fare)
Lenfoid organlar : Timus ve dalakta küçülme
B-hücreleri Hipogammaglobulinemi Persistan IgM eksikliği Tranzien IgA ve Ig G2 eksikliği Antikor yanıtında bozulma	B-hücreleri: Süprese IgM düzeyleri
T-hücreleri Proliferatif yanıt yetersizliği Deprese nötrofil fonksiyonu Kemotaksi Fagositoz	T-hücreleri: Yetersiz proliferatif yanıt

Hafif ve orta düzeyde çinko eksikliği olan hayvanlarda belirlenen immün yetmezlik parametreleri , insan çalışmalarında da bulundu.

Prenatal çinko eksikliği, çocukların bağışıklık sistemini  etkilemekte:  hipogammaglobulinemi , T lenfosit bağıntılı antijenlere antikor yanıtı,

T lenfosit proliferasyon yetersizliği, süt çocuklarında aşılara yanıt azalması, sağlık sorunları oluşturmakta.

 İnsanlardaki immün defektler, hayvanlardaki gibi, sonraki jenerasyonlara nakledilebileceği, irreversibl olması olasılığı, Beack ve ark.(1983) tarafından vurgulandı.

•   Wang F D. Maternal Zinc Deficiency impairs Brain Netsin Expression in Prenatal and Postnatal Mice, Cell Res. 11:135-41,2001.
•  
• King J C. Determinants of maternal zinc status during pregnancy. Am J Clin Nutr.  71(suppl): 1334S-43S,2000.
• Tamura T. Goldenberg R L. Zinc nutriture and pregnancy outcome. Nutr Resear. 16: 139-81,1996.
• Tamura T. Goldenberg R L. Johnston K E.  Dubard M. Maternal plasma zinc concentrations and pregnancy outcome. Am J Clin Nutr 71:109-13,2000.
• Prema K. Comparative study of serum zinc, copper, manganese and iron in preeclamptic pregnant women. Biol Trace Elem Res 154: 14-20, 2013.
• Rafeeinia A. Tabandeh A. Khajeniazi S. Marjani A J. Serum copper, zinc and lipid peroxidation in pregnant women with preeclampsia in Gorgan. The Open Biochemistry journal. 8: 83-88,2014.
• Overview of Zinc Nutrition. Food and Nutrition Bulletin. Vol 25, no. 1 (supplement 2), 2004, The United Nations University.
• Wellinghausen N. Immunobiology of gestational zinc deficiency. Br J Nutr. May; 85(suppl 2):S81-6,2001.
• Favier M. Hininger-Favier I: Zinc and Pregnancy, Gynecol Obstet Fertilité 33(4):253-8,2006.
• Shah D. Sachev H P. Zinc Deficiency in Pregnancy and Fetal outcome,    Nutr Rev. 64(1):15-30,2006.
• Cavdar A O. Arcasoy A. Baycu T. Himmetoglu O. Zinc deficiency and anencephaly in Turkey. Teratology . 22(1):141,1980.
• Cavdar A O. Bahceci M. Akar N et al. Zinc status in pregnancy and occurrence of anencephaly in Turkey. J Trace Elem Electrolytes Health  Dis. 2(1):9-14,1988.
• Cavdar A O. Bahceci M. Akar N. Dincer F N. Erten J. Maternal hair zinc concentration in neural tube defects in Turkey. Biol Trace Elem Res. 30(1):80-5,1991.
• Cavdar A O. Bahceci M. Akar N. Erten J. Yavuz H. Effect of zinc supplementation  in a Turkish woman with two previous anancephalic infants. Gynecol Obstet Invest. 3282:123-5,1991.
• Erikson U J. Diabetes in pregnancy: Retarded Fetal Growth, Congenital Malformations and Feto-Maternal Concentrations of Zinc, Copper, Manganese in The Rat. J Nutr. 114: 477-484, 1984.
• Uriu-Hare J Y. Stern J S. Reaven G M. Keen C I. The effect of maternal diabetes on trace element status and fetal  development in the rat. Diabetes. 34: 1031-1040,1985.
• Uriu-Hare J Y. Stern J S. Keen C I. Influence of maternal dietary Zn intake on expression of diabetes-induced teratogenicity in rats. Diabetes. 38: 1282-1290,1989