ÇİNKO ve TIRNAKLAR

Tırnaklar, epidermde, çinko bağıntılı fibröz bir protein, keratin, içeren ölü hücrelerden oluşur. Her tırnağın,  deri kıvrımı içinde, bir kökü , deri yüzeyine yapışmış, bir gövdesi, önünde serbest bir ucu  bulunur. Tırnağın kök ve gövdesinin altındaki deriye matriks denir. Matriks kalındır, bol miktarda vasküler papillalarla örtülüdür, boynuzsu dokuyu saydam gösterir. Kök yapısında, papillalar küçük ve az olduğundan, tırnağın bu bölümü, yarım ay şeklinde , beyaz görülür ‘lunula’. Kök ve gövdenin altındaki genç hücrelerin büyümeleriyle tırnaklar öne doğru,  0.1mm/gün, ilerlerler.

Çinko eksikliğinde:

• Tırnakların uzaması yavaşlar,
•  Kolay kırılırlar,
•  Uçlar düzensizleşir,
•  Parlaklılığı kaybolur,
•  Beyaz lekeler (Lökonişi)oluşur 

Sarı tırnak sendromu, lenfödem, şilotoraks, kronik bronşektazi, sinüzit, tiroit anomalileri, diabet, sigara, immün yetmezliklere ( Ig A eksikliği) bağlı tırnağın sararması ve kalınlaşması, Muerhcke, Lindsay, Beau çizgileri,   Terry tırnakları, olası Mee’s çizgileri çinko eksikliğiyle bağıntılıdır. 

Tırnaklardaki beyaz lekelere, beyaz çizgilere veya tamamının  beyaz görünmesine lökonişi denir. Lökonişiler travmatik, enfeksiyöz (lepra, tüberküloz v.b), malignansi ( Hodgking v.b), arsenik zehirlenmesi, değişik psikolojik semptomlar ( şizofreni, pirolüri v.b) nedeniyle görülebilir.

Hipoalbüminemiye bağlı, sekonder çinko eksikliğinde görülen lunulaya paralel beyaz çizgiler (Muerhcke ,1956)   

              

             

Lindsay ( half and half) kronik  böbrek hastalığı  , siroz, Kawasaki ,   Crohn’da  ( leaky gut, permeabilite artışı) görülebilen  proksimalde beyaz distalde  %20 ile %50 kırmızı , pembe veya kahverengi çizgiler. 

Terry tırnağı siroz , diabetes mellitus, kronik böbrek hastalığı, konjestif kalp yetmezliği ve kemoterapiye bağlı  parlaklığı kaybolmuş buzlu cam görünümü.

Arsenik zehirlenmesinde görülen Mee’s çizgileri.

  Beau çizgileri ,  akut enfeksiyonlar ( pnömoni, kabakulak, kızamık, kızıl v.b), enflammasyonlardan ( Kawasaki,  tüberküloz, lepra, kemoterapi, hemodializ v.b)  ile hücre hafta sonra oluşabilen enine,derin, keratinize çukurlaşmalar, tırnağın büyümesinin durması.   

  

KAYNAKÇA

• Pfeiffer C C. Jenny  E H. Fingernail  white spots: possible zinc deficiency. JAMA, 228(2):157,1974. 
• Bakan P. Confusion, Lethargy and Leuchonychia. J Ortomolecular Med. 5(4):198-201,1990.
• Morrison-Bryant M. Gradon J D. ‘ Muehrske’s lines’.  N Engl J Med. 357(9):917,2007.
• Zagoni T. Sipos F. Tarjan Z. Péter Z. The half-and-half nail: a new sign of Crohn’s disease ?: Report of four cases.  Dis Colon Rectum. 49(7):1071-3,2006.
• Ben Dayan D. Mittelman M. Floru S. Djaldetti M. Transverse nail ridgins ( Beau’s lines)  induced by chemotherapy. Acta Haematol . 91(2): 89-90,1994.
• Fimbres A M. Schulman S T. Kawasaki Disease. Pediatr Rev. 29:308-316,2008.
• Arroyo F. Cohen M L et al. Improvement of yellow nail syndrome with oral zinc supplementation. Clin Exp Dermatol. 18(1):62-62,1993.