ÇİNKO ve  BÜYÜME HORMONU

Çinko büyüme için esansiyeldir, yüzlerce nükleoprotein ve değişik proteinlerin gen ekspresyonunu sağlar, eksikliğinde, IGF-I, hepatik IGF-I ve büyüme hormonu reseptörleri , büyüme hormonu bağlayıcı protein (GHR/GHBP)  gen ekspresyonları azalır. 

 Çinko, transkripsiyon faktörlerinin DNA bağlayıcı domenleri gibi görev yapan,  çinko parmakların (‘zinc finger’) sentezinde de yer alır, protein kinaz C’ yi aktive eder, büyüme hormonunun, hücre içi sinyallerinin iletimini  sağlar.

Plazma çinko düzeyleri büyüme hormonu metabolizmasını etkiler.

 Marjinal (sınırda, limit)  çinko eksikliği bile büyüme hormonunu  belirgin etkiler, büyüme geri kalır.   

  Büyüme hormonu dimerizasyonu çinko ile sağlanır. İki çinko iyonu, her

 dimer büyüme hormonuyla birleşir, çinko-büyüme hormonu   (Zn^2-BH) dimerik kompleksi oluştuktan sonra sekretuar granüllerde depolanır.  

 Büyüme hormonu  barsaklardan çinko emilimini  ve/veya saç kök hücrelerinde tutulmasını artırır, idrarla atılımını azaltır.      

Prepubertal evrede büyüme hormonu eksikliği ve eritrosit çinkosu düşük olanlar, normal  çinko düzeylilere göre,  çinko alımından  belirgin yararlanırlar.  

 Büyüme hormonu uyarıcı testleri ve büyüme hormonu tedavisinden önce, çinko düzeyinin  belirlenmesi  gerekir.

Büyüme hormonu, egzersizlerden sonra ve uykunun ilk saatlerinde salınır, dolaşımda birkaç dakika kalır.  

 

 Akşam yatmadan 30 dakika önce, aç karnına, alınan çinko, uyku düzenine etkiyle, doğal büyüme hormonu sentezini artırır, büyüme ve rejenerasyon sağlar. 

Rekombinant büyüme hormonunun aktive olması için çinko gerekir

KAYNAKLAR

•  
• Kaji M. Nishi Y. Growth and minerals: Zinc. Growth, Genetics. Hormones. 2(1):1-7,2006.
• Nakamura T. Nishiyama S  et al. Mild to moderate zinc deficiency in short children. Effect of zinc supplementation on linear growth velocity. J Pediatr. 123: 65-9,1993.
• Castillo-Duran C. Garcia H. Venegas  P et al.  Zinc  supplementation increases growth velocity of male children and adolescents with short stature. Acta Paediatr. 83:833-837,1994.   
• Siklar Z. Tuna C. Dallar Y. Tanyer G. Zinc deficiency: a contributing factor of short stature in growth hormone deficient  children. J Trop Pediatr 49:187-188,2003.
• Imamoğlu S. Bereket A. Turan S. Toga Y. Haklar G: Effect of zinc supplementation
• on growth hormone secretion, IGF-1, IGFBP-3,  somatomedin generation, alkaline phosphatase, osteocalcin  and growth in prepubertal children  with idiopathic short stature .J Pediatr Endocrilnol Metab . 18(1): 69-74, 2005.
• Yu Z P. Le G W. Shi Y H. : Effect of zinc sulphate and zinc methionine on growth, plasma growth hormone concentration, growth hormone receptor and insuline like growth factor –I gene expression in mice. Clin Exp Pharmacol Physiol.: 32(4) : 273-8, 2005.