ÇİNKO ve KALPROTEKTİN

Kalprotektin  S 100 A ailesinden, heterodimer kalsiyum ve çinko bağlayıcı bir proteindir.  Enfeksiyon, enflammasyonla nötrofiller, monositler, epitelyal hücrelerden salgılanır, dendritik hücreler salgılanmaya destek verir.  Plazma, serum, spinal, sinovial sıvılar, tükrük, idrar, feçesde bulunur.

Kalprotektinin enflammasyon düzenleyici özelliği yanında antimikrobial, antiproliferatif biyolojik fonksiyonları da bulunur. L1 protein, MRP 8/14, calgranulin, kistik fibroz antijeni gibi değişik isimleri vardır.

Kalprotektin, romatoid artrit, akut romatizmal hastalıklar, osteoskleroz, sistemik lupus eritematodes, sjögren, tükrük gudde patolojileri, akut miyokart enfarktüsü, koroner arter hastalıkları, endojen posterior uveitis, cerrahi girişimler, kan hastalıkları, enfeksiyöz, non-enfeksiyöz ateşler, abseler, akut, kronik akciğer hastalıkları, kistik fibroz, enflammatuar barsak hastalıkları ( Crohn, ülseratif kolit, spastik kolon v.b), gastrointestinal, oral enflammatuar mukozal enflammasyonlar, idrar yolu taşları, mültipl skleroz, yumuşak doku tümörleri, skuamöz hücreli akciğer kanserleri, kolorektal kanser v.b seyrinde belirgin artar.

Kalprotektin immünomodülatör, antienfeksiyöz , antitumoral aktivite sağlar. Akut faz enflammatuar reaksiyonlarda nötrofil granülosit, CRP, sedimentasyon artışıyla birliktedir.

Kalprotektin  enfeksiyöz, enflammatuar uyarılarla 2000 ile 12000 misli artar çinko bağlayıcı özelliğiyle çinko homeostazisini bozar, çocuk ve erişkinlerde büyüme geriliği, kemik iliği depresyonu, immün yetmezlik, hepatosplenomegali, artrit, vaskülit bir deyimle kalprotektin sendromu oluşturur. Çinko kalprotektin sendromuna düzeltici etkiler yapar.

KAYNAKLAR

• Brun J G. Guida M. Jacobsen H et al. Sjögren’s syndrome in inflammatory rheumatic disease: analysis of the leucocyte protein calprotectin in plasma and saliva. Scand J Rheumatol. 23(3): 114-118,1994.
• Brandtzaeg P. Gabrielsen T O. Dale I et al. The leucocyte protein L1 (calprotectin) a putative non spesific defense factor at epithelial surfaces. Adv Exp Med Biol. 371A: 201-206,1995.
•  De Jong N S. Leach S T. Day A S. Fecal S 100 A 12: a novel non invasive marker in children with Crohn’s disease. Inflamm Bowel Dis. 12(7): 566-572,2006.
• Leach S T. Yang Z. Messina I et al. Serum and mucosal S 100 proteins, calprotectin       ( S 100 A 8/ S 100 A 9) and S 100 A 12, are elevated at diagnosis in children with inflammatory bowel disease. Scand J Gastroenterol. 42(11) 1321-1331,2007.
• Sidler M A. Leach S T. Day A S. Fecal S 100 A 12 and fecal calprotectin  as non invasive markers for inflammatory bowel disease in children . Inflamm Bowel Dis. 1483):359-366,2008.